การศึกษากับการปฏิบัติ ไม่ใช่คนละอย่าง
...ฯลฯ...
เพราะฉะนั้น ในทางพระศาสนา จึงมีคำใช้ ๓ คำ เรียงลำดับกันว่า ปริยัติ ปฏิบัติ และปฏิเวช ถ้าใช้ ๒ ก็เหลือ ศึกษาและปฏิเวช ในพระไตรปิฎก บางแห่งท่านใช้ศึกษาคู่กับปฏิเวชไปเลย เพราะศึกษานั้นนับรวมทั้งปฏิยัติและปฏิบัติไปแล้ว จึงก้าวไปถึงปฏิเวชได้เลย
ในการใช้คำว่าการศึกษาในปัจจุบัน ถ้าจะเข้าถึงความหมายที่แท้จริง จะต้องให้คำว่าการศึกษานี้คลุมไปถึงการฝึกหัด การลงมือทำ หรือการปฏิบัติด้วย
เป็นอันว่า ตอนนี้เราได้มาถึงความหมายของศัพท์ที่มีความสัมพันธ์กัน ๓ คำ คือ ปริยัติ ปฏิบัติ และปฏิเวช
ปริยัติ เป็นขั้นเล่าเรียน รับฟังผู้อื่นมา โดยเฉพาะสิ่งที่พระพุทธเจ้าสอนไว้ ซึ่งสืบต่อกันมาในพระไตรปิฎก และเรามีครูอาจารย์แนะนำบอกกล่าว เอามาท่องมาบ่น มาสอบสวนทบทวนกัน ทั้งหมดนี้เรียกว่า ปริยัติ
เมื่อเอาสิ่งที่ได้เล่าเรียนนั้นมาลงมือทำ ก็เป็น ปฏิบัติ การปฏิบัติก็คือตัวศีล สมาธิ ปัญญา หรือถ้าขยายสำหรับคฤหัสถ์นิยมใช้คำว่า ทาน ศีล ภาวนา
...ฯลฯ...
*****
(จากหนังสือ ปฏิบัติธรรมให้ถูกทาง พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต) )
*****
ปฏิบัติธรรมให้ถูกทาง (๑)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น